Seks & Paperclips?

Over probleempjes met seks.. en waarom oefenen met lichaamsbewustzijn helpt.

Ik krijg vaak de vraag hoe het trainen van lichaamsbewustzijn nu verband houdt met seksualiteit en intimiteit.

 Ik zeg dan vaak, nou, meer bewustzijn geeft meer keus. Maar dat maakt het misschien nog niet veel duidelijker.

 Ik leg het hier uit aan de hand van een situatie die bijna iedereen wel een keer tegenkomt in het dagelijks leven.

Stel je voor: je hebt een stapeltje losse papieren die je graag bij elkaar wilt houden. Om dit te kunnen doen, moet je eerst een aantal dingen weten. Je weet wat een vel papier is, je weet wat er op de vellen papier staat en je hebt ze gecategoriseerd als bij elkaar horend, je weet ook wat van de fysische eigenschappen van vellen papier zoals bijvoorbeeld dat ze licht zijn en gemakkelijk vallen op een fladderende manier, kreukelen, vouwen scheuren, doorboren, zoekraken tussen andere spullen etc. 

Verder weet je van een aantal tools die kunnen helpen om de papieren bij elkaar te houden. Je kunt de papieren dubbelvouwen in zijn geheel of alleen bij de puntjes om ze aan elkaar te verbinden. Maar er zijn meer tools. Je kunt nieten of paperclippen, perforeren, klemmen. Iedere tool heeft zijn eigen unieke eigenschappen en als je de uitkomst daarvan weet kun je een keuze maken welke toepassing voor nu de beste is. Veel van deze eigenschappen en tools ken je bovendien niet alleen in theorie, maar heb je ook al eens ervaren. Je hebt met je vingers gevoeld hoe dun, ruw, zacht, buigzaam, licht, kreukelig papier kan zijn en je hebt geprobeerd hoeveel papier met één nietje bij elkaar gehouden kan worden en wanneer het tijd wordt voor een multomap. Een probleem op lossen vergt eerst meer bewustzijn. Of zoals Einstein het zei: ‘Geen probleem kan opgelost worden vanuit hetzelfde niveau van bewustzijn als het bewustzijnsniveau dat het probleem gecreëerd heeft.’ Zo is het voor het bundelen van papier. En zo is het ook. ongeveer voor seks.

Voor seks is ons lichaam het subject; dat waar het om gaat. Zoals het bundeltje papieren is waar het om gaat bij paperclippen. Je kent een aantal eigenschappen van je lichaam zoals je een aantal eigenschappen kent van papier, zoals waar het zacht is, waar hard, harig/kaal, warmer/kouder/ vochtiger. Je lichaam is tegelijkertijd de tool waarmee je seks gaat hebben zoals je de papieren samen in de hoek kunt vouwen om de stapel bij elkaar te houden. Verder heb je mogelijk nog andere tools tot je beschikking zoals speeltjes, de entourage, voorbereiding, muziek om je in de stemming te brengen, fantasie, ademhaling, beweging etc. zoals je paperclips, een perforator, map etc. als tools hebt voor het bij elkaar houden van papier. Om de juiste tool te gebruiken die past bij het moment moet je eerst wel bewust zijn van het bestaan van de tool en vervolgens van de werking van de tool. Net als bij het papier, je kan pas paperclippen als je weet dat er zoiets is als een paperclip. Vervolgens merk je door het te doen in de praktijk ook nog allerlei nuances en manieren waarop je kunt paperclippen. Of seksen.

 Maar, het lichaam is natuurlijk niet echt als een bundeltje A-4tjes en er is een groot verschil tussen papier samenbundelen en seks.

Een aantal manieren waarop papier samenbinden en seks met elkaar verschillen zijn de volgende: ten eerste zit seks in een cirkel van taboe. Seks is minder in het openbaar zichtbaar, de meeste mensen komen simpelweg minder vaak sekstools tegen op een dag dan paperclips en/of papier. Mede doordat seks minder zichtbaar is, is het meer taboe. En zo blijft seks in een taboe cirkel zitten. Als je sekstools tegenkomt, ervaren veel van ons daar een vorm van schaamte, schuld of stiekem gevoel bij. Dat is over het algemeen niet zo voor een paar A-4tjes en een perforator. Praten over het penetreren van papier is veel ‘normaler’ dan penetratie in seks. Maar we zijn ook nogal gevoelig rondom het woord penetreren en gebruiken dat dan ook liever niet als we papier doorboren, want dat zou het opeens een beetje gek maken.

Een tweede verschil is dat seks een stuk gecompliceerder is dan papier en paperclips. Het gaat namelijk over mensen. En elk mens komt met een hele geschiedenis aan ervaringen en herinneringen, bewuste of onbewuste voorkeuren en afkeringen en gevoelens. De ene mens doet inschattingen en aannames op basis van wat die ervaren heeft in alle duizenden interacties die daaraan voor af gingen met overtuigingen vanuit cultuur, opvoeding en daaruit zelfverzonnen aftreksels over de ander en zichzelf. Amanda Blake verwoordt het mooi in haar boek Your body is your brain: ‘We zien de wereld niet zozeer zoals die is, maar meer zoals wij zijn’. We kijken, voelen, horen, proeven, bewegen, ruiken, ademen met onze eigen gekleurde bril naar de wereld en de mensen daarin en maken op basis daarvan beslissingen. Dit is niet verkeerd, het is meestal zelfs erg handig. Mensen zijn zeer sociale wezens en leren aan om te voelen en op elkaar in te spelen en dit handelen gebeurt bijna onbewust zodat er meer tijd over is om op andere dingen te focussen.

Het is echter lastig dat er ook heel vaak misverstanden ontstaan als twee mensen met hun eigen bril naar de wereld kijken. En vaak zijn we er dan niet eens bewust van dat er een misverstand bestaat. Het bekende soefi verhaal van de blinden die elk tegen een ander deel van de olifant aanlopen laat zien hoe een enkel gegeven, zoals een olifant, al vele verschillende perspectieven kent. Stel je dan eens voor dat die blinden tegen de olifant aanlopen maar dat spreken over olifanten of staarten, flaporen, of andere eigenschappen van olifanten, ook nog eens taboe is. Dan spreken die blinden dus hun verschillende perspectieven ook nog eens niet uit naar elkaar omdat ze zich dan zouden schamen. Zo gaat communicatie over seks vaak: als een stel blinden die niet open durven te praten over hun eigen ervaring tegen de ander. En dan kom je bij het andere olifantenspreekwoord uit: ‘er zit een olifant in de kamer’. Een olifant die seks of intimiteit, verlangen of behoefte heet, maar waar maar moeilijk over gesproken kan worden en waar we bovendien allemaal een beperkt en gekleurd beeld van hebben.

 Dan komt er nog een ding bij dat seks nog wat ingewikkelder maakt dan paperclips en papier: De dik ingebakken culturele overtuigingen, die zo dik ingebakken zijn dat we er niet eens bewust van zijn dat ze bestaan en toch beïnvloeden ze ontzettend hoe we omgaan met die olifant in de kamer die seks heet. Bijvoorbeeld het idee dat seks en intimiteit vanzelf moeten gaan, altijd spontaan en dat iedere deelnemer altijd precies hetzelfde wil als de ander(en) en als dat niet zo is dan is er blijkbaar geen match. Maar bedenk eens hoe het zou zijn als we zo naar paperclips keken om papier te bundelen? ‘Ik heb de paperclip geprobeerd maar met dit pak papier van honderd vellen werkt dat niet, nou laat maar zitten dan, houden we die papieren toch los?’. Nee, dan denk je ook, oke, een paperclip werkt niet, je onderzoekt waardoor het niet werkt (de paperclip wordt te ver opgerekt om dit grote pak papier samen te houden, het pak papier vraagt om wat anders) en dan probeer je wat anders. Perforeren lukt niet door zo’n pak papier in één keer? Misschien moet je het dan in kleine stapeltjes van 10 papiertjes proberen.

Vaak wordt er dan gezegd dat seks en intimiteit niet meer spontaan is als we erover moeten praten. Vaker echter, zijn er andere redenen om niet te communiceren dan dat de spontaniteit in het geding zou komen. Mensen zijn namelijk sociaal en dus zijn ze bezig met alle mogelijkheden waarop ze de ander zouden kunnen kwetsen en dat willen ze niet, dus laten ze het maar liever in het midden dan dat ze vragen om wat ze willen. Er zijn ook tal van scenario’s mogelijk waarop we zelf gekwetst of afgewezen zouden kunnen worden en dus is kwetsbaar zijn maar beter iets wat we in z’n geheel kunnen vermijden. Vaak zijn dit redenen waarom praten over seks en intimiteit lastig is in plaats van het spontane verleidingsspel  dat in het geding zou komen. Wat is er immers spontaner dan gewoon zeggen waar je behoefte ligt? Een kind is spontaan en zegt gewoon als het moet poepen, een volwassene is geremd en durft al die dingen niet meer te zeggen omdat die geleerd heeft dat dat ‘not-done’ is.

Maar oke, het is dus waardevol om echt spontaan over seks en intimiteit te zijn door erover te praten, maar hoe maak je dat nu wat gemakkelijker en bovendien in afstemming met je partner?

Om praten over seks iets meer te maken zoals praten over paperclips, helpt het om aanraking en interactie eerst los te zien van seks en intimiteit. Betty Martin wijst hierop in The art of giving and receiving: om beter te worden in seks en aanraking moeten we aanraking eerst loskoppelen van seks en beginnen met aanraking die niet bedoeld over seks gaat. Het is namelijk dan, dat we aanraking kunnen observeren en ontdekken zoals we paperclips en papier en hun eigenschappen kunnen ontdekken; er gaat een stuk van de beladenheid van seks af. De beladenheid van kwetsbaarheid, afwijzing, teleurstelling, hoop, verwachting halen we even weg en vervangen we voor een experiment. Experimenteren met zintuigelijke waarneming en waarlijk voelen en genieten. In een experiment kan nog steeds afwijzing gevoeld worden, maar dat is onderdeel van het experiment. Het is niet jij als persoon die afgewezen wordt maar het is de aanraking die afgewezen wordt op dit moment.

Soms moeten we namelijk eerst iets weghalen om meer openheid en ontvankelijkheid toe te kunnen laten voor een nieuw perspectief met nieuwe bewustwordingen. Vandaar ook de vergelijking met paperclippen; het kan helpen om de beladenheid tijdelijk van seks af te halen zodat er meer openheid ontstaat voor ontdekken.

Bij Somatic Sex Education worden we bewust van dit soort semi onbewuste manieren waarop je lichaam geleerd heeft over seks, lichamelijkheid en intimiteit. Pas als je een bepaalde manier herkent bij jezelf kun je ook de andere opties zien die je hebt. En dat geeft dus meer keus. Keus om hetzelfde te blijven doen of iets anders. Keus om ja te zeggen of nee, of misschien, of ik ben van gedachten veranderd. En die toegang tot meer keus geeft meer vrijheid om te experimenteren binnen je grenzen die veilig genoeg zijn. 

Maar, praten helpt maar tot zover. Echt leren, doen we vanuit lichaamservaren!

 

Heb je vragen of wil je een afspraak maken? Neem contact op!

Schrijf je in voor meer artikelen, tips en aanbiedingen!

Wil je op de hoogte blijven van ontwikkelingen, schrijf je dan in voor de nieuwsbrief.